Koalicija za slobodne i poštene izbore ”Pod lupom”, koja u partnerstvu sa 85 organizacija civilnog društva i neformalnih grupa posmatra predizborni period u BiH, na današnjoj konferenciji za medije u Tuzli predstavila je nalaze dosadašnjeg dugoročnog posmatranja izbornog procesa pred nadolazeće Opšte izbore u BiH 2022. godine (za period 25. 07. – 21. 08. 2022. godine).
U prethodne 4 sedmice dugoročnog posmatranja izbora, prijavljene su 374 različite izborne nepravilnosti. Najveći broj uočenih nepravilnosti odnosi se na vođenje izborne kampanje u vrijeme kada je to Izbornim zakonom BiH izričito zabranjeno – čak 256 evidentiranih slučajeva. „Od ukupnog broja evidentiranih nepravilnosti zabranjene kampanje, na plaćene oglase na društvenim mrežama odnosi se 146 prijava, a na druge aktivnosti izborne kampanje na terenu 110 prijava“, ističe Jelena Tanasković Mićanović, koordinatorica za javne politike Koalicije „Pod lupom“.
Prijave sa dokazima su dostavljene Centralnoj izbornoj komisiji BiH. Centralna izborna komisija BiH u zadnja dva izborna ciklusa kontinuirano izriče novčane sankcije za ovu vrstu kršenja zakona, međutim čini se da iste često nemaju odvraćajući karakter za pojedine političke subjekte. Podsjećamo da izborna kampanja za Opšte izbore 2022. godine u BiH zvanično počinje 2. septembra.
Informacija sa terena koja može biti zabrinjavajuća jeste da se određeni broj opštinskih i gradskih izbornih komisija suočava sa problemom popunjavanja biračkih odbora jer politički subjekti nisu dostavili dovoljan broj kandidata za članove i zamjenske članove biračkih odbora. „Obzirom da je rok za imenovanje biračkih odbora 2. septembra, ostaje da se vidi da li će sve opštinske i gradske izborne komisije uspjeti prevazići ovaj izazov“, ističe Tanasković Mićanović.
Zbog ovog, ali i drugih problema u načinu formiranja i radu biračkih odbora, iz Koalicije „Pod lupom“ stava su da nakon izbora treba mijenjati način izbora članova biračkih odbora kako izborni proces ne bi ovisio o političkim subjektima.
Koalicija za slobodne i poštene izbore Pod lupom od 2014. godine posmatra izbore u BiH. Do sada je 18 preporuka Koalicije Pod lupom u potpunosti ili djelimično implementirano u izborni proces u BiH. Koalicija “Pod lupom” u sklopu misije građanskog, nestranačkog posmatranja Opštih izbora 2022. godine planira angažman preko 2.000 nestranačkih, građanskih posmatrača/ica izbornog dana na biračkim mjestima. Iz Koalicije „Pod lupom“ su pozvali građane/ke da se prijave za posmatrače/ice izbora putem web stranice www.podlupom.org ili besplatnog broja telefona 080 05 05 05. Naveli su da na isti način građani/ke mogu prijaviti Koaliciji “Pod lupom” sve uočene izborne nepravilnosti.