Svjetska zdravstvena organizacija 19. oktobra obilježava Međunarodni dan borbe protiv raka dojke s ciljem podizanja svijesti i promovisanja pravovremene i učinkovite kontrole, dijagnoze i liječenja žena širom svijeta.
Rak dojke najčešća je vrsta raka i najčešći uzrok smrti od raka kod žena širom svijeta. Rak dojke uzrokuje više izgubljenih godina života prilagođenih invaliditetu kod žena nego bilo koji drugi rak. Teret koji ta bolest predstavlja nesrazmjerno je veći u zemljama u razvoju, gdje se većina smrti od raka dojke događa prerano, kod žena mlađih od 70 godina.
Globalna inicijativa Svjetske zdravstvene organizacije protiv ovog oboljenja ima za cilj da smanji smrtnost od raka za 2,5 odsto godišnje u svijetu, čime bi se izbjeglo 2,5 miliona prijevremenih smrti od raka dojke žena mlađih od 70 godina u periodu između 2020. i 2040. godine.
Prema podacima Zavoda za javno zdravstvo Federacije BiH, u ukupnoj listi smrtnosti od karcinoma kod stanovništva u Federaciji Bosne i Hercegovine, rak dojke je zastupljen sa šest odsto.
U 2021. i 2020. godine rak dojke je bio na prvom mjestu uzroka smrti od karcinoma žena, a onda slijede karcinom bronhija i kolorektalni karcinomi žena.
Karakteristike koje su povezane s većim rizikom od razvoja raka dojke uključuju gojaznost, konzumaciju alkohola, porodična istorija raka dojke, izloženost zračenju, reproduktivnu i hormonalnu istoriju, te korištenje duhana.
Iako su uzroci raka dojke uglavnom nepoznati, faktori rizika uključuju porodičnu istoriju raka dojke, ranu dob menstruacije (prije 12. godine), nerađanje i kasnu dob prvog poroda (nakon 30. godine), te kasniji ulazak u menopauzu (nakon 55. godine).
Zaštitni faktori uključuju dojenje, fizičku aktivnost, kasnu menarhu, ranu trudnoću, paritet i ranu menopauzu.
Rak dojke može se rano otkriti i efikasno liječiti. Programi podizanja svijesti o zdravlju dojki mogu povećati razumijevanje žena o rizicima, te o znakovima i simptomima koji zahtijevaju hitnu ljekarsku pomoć.
Organizovani programi skrininga raka dojke mogu ga otkriti u ranijoj fazi.
Većina žena s dijagnostifikovanim ranim stadijumom bolesti (prvi i drugi) ima dobru prognozu, s ukupnim stopama petogodišnjeg preživljavanja od 80 do 90 odsto.
RTV Visoko/BHRT.ba