Grad Visoko je u prethodnom periodu u saradnji sa UNDP u BiH učestvovao u realizaciji projekta „Izrada finansijskog mehanizma za implementaciju mjera energetske efikasnosti rezidencijalnog sektora u 12 gradova /općina u BiH“.
Ovaj Model, odnosno Priručnik predstavlja narednu fazu realizacije ovog projekta. Potpisivanjem Ugovora o uspostavljanju Energetske zajednice, preuzete su obaveze harmonizacije pravnog okvira u Bosni i Hercegovini s acquis-em Evropske unije u energetskom sektoru.
Ugovor o uspostavljanju Energetske zajednice od ugovornih strana zahtijeva da donesu i mjere razvoja sektora energetske efikasnosti, uzimajući u obzir sigurnost snabdijevanja energijom, zaštitu životne sredine, socijalnu koheziju i regionalni razvoj. Za ispunjenje obaveza preuzetih potpisivanjem Ugovora o uspostavljanju Energetske zajednice u ime Bosne i Hercegovine odgovorno je Ministarstvo vanjske trgovine i ekonomskih odnosa, koje zajedno s relevantnim entitetskim ministarstvima sarađuje s tijelima Energetske zajednice. Direktivom o energetskoj efikasnosti 2012/27/EU koja je integrisana u pravni okvir Energetske zajednice u oktobru 2015. godine kroz odluku Ministarskog vijeća D/2015/08/MC-EnC i koja je prilagođena državama članicama Energetske zajednice, uspostavljen je zajednički okvir mjera za podsticanje energetske efikasnosti kako bi se osiguralo ostvarivanje krovnog cilja poboljšanja energetske efikasnosti u Energetskoj zajednici.
Osim navedenog, ova Direktiva zahtijeva od država članica Energetske zajednice da usvoje akcione planove energetske efikasnosti, dok je članom 4. definisana i potreba izrade i usvajanja dugoročne strategije za podsticanje ulaganja u obnovu fonda stambenih i poslovnih zgrada, javnih i privatnih objekata. Direktiva 2012/27/EU o energetskoj efikasnosti nalaže podršku razvoju tržišta energetskih usluga, razvoju novih finansijskih instrumenata i podsticaja te institucionalnih, finansijskih i pravnih okvira za uklanjanje postojećih tržišnih prepreka i nedostataka koji sprječavaju efikasnu krajnju potrošnju energije.
Model sufinansiranja mjera poboljšanja energetske efikasnosti u stambenom sektoru za Upravitelje je finansijski mehanizam uspostavljen na području Grada Visoko, namijenjen sufinansiranju mjera poboljšanja energetske efikasnosti kolektivnih stambenih objekata koji se nalaze na području Grada Visoko. Cilj provođenja Modela je smanjenje troškova za energiju optimizovanjem potrošnje energije, čime se osigurava otplata investicije implementacije mjera energetske efikasnosti kroz ostvarene uštede, ali i povećan komfor boravka u stambenom objektu, kao i smanjenje zagađenosti zraka (smanjenje emisije čvrstih čestica i smanjenje emisije gasova s efektom staklene bašte).
Osnovni cilj Modela sufinansiranja mjera poboljšanja energetske efikasnosti u stambenom sektoru kao finansijskog mehanizma jeste podrška ispunjavanju ciljeva Bosne i Hercegovine, Federacije BiH i Grada Visoko za poboljšanje energetske efikasnosti u stambenom sektoru. Predmetni finansijski mehanizam – Model predstavlja realizaciju mjera „R.1 –Obnova omotača postojećih stambenih zgrada i porodičnih kuća u cilju poboljšanja njihovih energetskih karakteristika“ i „R.2 –Poboljšanje energetskih karakteristika postojećih i ugradnja novih energetski efikasnih tehničkih sistema u stambenim zgradama i porodičnim kućama“ Akcionog plana energetske efikasnosti Federacije BiH do 2018. godine, a čiji je cilj obezbjeđenje dostupnosti finansijskih instrumenata podrške za investiranje u energetsku efikasnost i obnovljive izvore energije.
Finansijski izvori
Sredstva za sufinansiranje mjera poboljšanja energetske efikasnosti u stambenom sektoru Grada Visoko u fazi pilotiranja projekta odvojiće se iz budžeta Grada, a u kasnijoj fazi realizacije Modela to mogu biti i grant i/ili kreditna sredstva međunarodnih/domaćih institucija, ministarstava Vlade Federacije BiH i/ili Fonda za zaštitu okoliša Federacije BiHi ZDK. Sve navedeno će biti integrisano i u Strategiju razvoja grada Visoko koja je u izradi, a u skladu je sa mjerama i ciljevima iz Akcionog plana održivog upravljanja energijom i prilagođavanja klimatskim promjenama (SECAP) Grada Visoko za period do 2030. godine, koji je pripremljen u okviru projekata koje provodi Razvojni program Ujedinjenih nacija (UNDP) u Bosni i Hercegovini.
Identifikovani mogući dodatni izvori finansiranja, koji mogu omogućiti Modelu veći iznos raspoloživih novčanih sredstava za investiranje u mjere poboljšanja energetske efikasnosti u stambenom sektoru su:
- sredstva iz naknada Fonda za zaštitu okoliša Federacije BiH, odnosno Fomda za zaštitu okolišaZDK,
- sredstva ministarstava Vlade Federacije BiH,
- grant sredstva međunarodnih razvojnih agencija (UNDP, Slovak Aid, GIZ, USAID, itd.),
- kreditna sredstva međunarodnih/domaćih finansijskih institucija,
- sredstva EU, uklj. IPA (Instrument for Pre-Accession Assistance) grant sredstva,
- WBIF sredstva,
- finansiranje putem međunarodnih finansijskih institucija (WB, KfW, EBRD, EIB itd.),
- finansiranje kroz projekte vertikalnih fondova za mitigaciju na klimatske promjene i očuvanje okoline (Global Environment Facility, Green Climate Fund itd.).
RTV Visoko/Visoko.co.ba